Blog

Kot jako symbol – symbolika kota w historii i teraźniejszości

Oczy kota

Niezależne, dumne, często złośliwe. Kapryśne w swoich upodobaniach. Chodzące swoimi ścieżkami, zwykle na przekór innym. Znane ze starannej higieny i upodobania do wygrzewania się na słońcu. Pomimo swoich wad, towarzyszą ludzkości od starożytności. Rozpoznawane na całym świecie w tym pocieszny Filemon, leniwy Garfield czy przemierzający kosmos Nyan. Słowem: koty!

Kot – strażnik z starożytności

Kot z okresu starożytności głównie kojarzy się z malowidłami, na których przedstawiany jest jako pełny gracji, obwieszony drogocenną biżuterią towarzysz człowieka. Nawet jedna z ówcześnie wielbionych bóstw – Bastet – otrzymała kocią postać i czczono ją jako patronkę miłości, radości, muzyki, tańca, domowego ogniska, płodności, a także… kotów.

Niewielu z nas natomiast wie, że w Egipcie kot oznaczał znacznie więcej. W kraju, którego gospodarka opierała się na zbożu, ci czworonożni pupile byli przede wszystkim strażnikami spichlerzy, chroniącymi zbiory przed gryzoniami. Nic więc dziwnego, że zabójstwo kota karane było śmiercią, a jego naturalne odejście z tego świata opłakiwali wszyscy domownicy.

Koty towarzyszyły ludziom także po śmierci. Ich zmumifikowane ciała wmurowywano w ściany domów, w celu zapewnienia ochrony przed szkodnikami. Również najstarszy dowód na obecność kotów w życiu człowieka – grób z osady w Shillourokambos (Cypr), zawierający oprócz zwłok ludzkich, zwłoki ośmiomiesięcznego kota – podkreśla ich znaczenie, jako towarzyszów wędrówki ludzkiej duszy do raju.

Kot – obecnie

Rola kotów ewoluowała na przestrzeni tysięcy lat. Obecnie, gdy naszym spichlerzem jest lodówka, a przed szkodnikami chronią nas firmy deratyzacyjne, funkcja kotów w życiu ludzi uprościła się głównie do zapewniania towarzystwa.

Choć wszystkie koty mają wspólnego przodka (łac. proailurus lemanensis), rozróżniamy obecnie około sto ras kota domowego. Od najdrobniejszego kota singapurskiego ważącego do 3,5 kg po olbrzymy, koty rasy Ashera, których maksymalna masa może wynosić nawet 15kg!

Wśród ras nie brakuje również „dziwaków”, w tym pozbawionego sierści kota sfinksa, zwisłouchego kota szkockiego, karłowatego munchkina czy cornish rexa, nasłuchującego otoczenie wielkimi uszami.

Symbolika kota

Pierwszym symbolem, z którym utożsamiany jest kot, jest niezależność. Wytrwale chodzi swoimi ścieżkami, nigdy nie dając się w pełni udomowić. Nawet pozornie najłagodniejszy z nich, bez wahania wyciągnie pazury gdy sytuacja będzie szła nie po jego myśli…

W kulturze od tysięcy lat uważany jest za istotę obdarzoną niezwykłymi właściwościami. Skrupulatnie dbający o czystość, poruszający się z wdziękiem i gracją. Przypisuje się mu szereg skrajnych symboli, od delikatności, luksusu, wygody i płodności po fałsz, siedlisko diabła oraz pobratymstwo z czarną magią. Pozytywne cechy wyniosły koty na egipskie ołtarze, negatywne doprowadziły do torturowania ich i mordowania podczas rozgramiania szabatu czarownic.

Koty stanowią niekończącą się inspirację zarówno dla literatury, jak i sztuki, filmu czy nawet produktów codziennego użytku. Fragmenty kociego wizerunku odnajdziemy również we wzorach tatuaży, printach materiałów czy nawet elementach makijażu. Towarzysząc nam od tysięcy lat, na stałe wpisały się w nasze życie wnosząc w nie zadziorną, momentami trudną przyjaźń.

You might be interested in …